სესხი შესაძლოა გაცემული იყოს განსხვავებული პირობებით, თუმცა გამოყოფენ  გრაფიკით ან თავისუფალი გრაფიკით გაცემულ სესხებს.

წინასიტყვაობა: ჩვენ მიერ განხილული მაგალითები შექმნილია დამწყები ბუღალტრებისთვის, ფინანსისტებისთვის, მენეჯერებისთვის და იმ პირებისთვის, ვინც საკრედიტო დაწესებულებისგან ან სხვა გზით აპირებს სესხის აღებას. პრეტენზია არ გვაქვს, იდეალურად ავხსნათ სესხის გრაფიკთან და პროცენტთან დაკავშირებული გამოთვლები, ასევე არ გვაქვს ახსნილი გრაფიკთან დაკავშირებული ბუღალტრული ჩანაწერები, თუმცა, მოთხოვნის ან გამოხმაურების შემთხვევაში, შეგვიძლია ეს ინფორმაციაც განვათავსოთ. თითოეული მაგალითი განცალკევებულად განიხილება და ამიტომ, მიუხედავათ იმისა, რომ შინაარსი მეორდება, გამოყენებული არ გვაქვს ტექსტის შემოკლება და ამიტომ, ყოველ შემდგომ ამოცანაში ტექსტის ნაწილი გამეორდება.

პირველ რიგში, განვიხილოთ თავისუფალი გრაფიკით გაცემული სესხი. ასეთ შემთხვევაში, პროცენტს ითვლიან ძირი თანხის ბუღალტრული ნაშთიდან, მაგრამ გასათვალისწინებელია ის გარემოება, თუ როდის ბრუნდება თანხა მსესხებლისგან  გამსესხებელზე, რომელი უფრო ადრე იფარება – სესხის ძირი თანხა, თუ პროცენტი. ასევე მნიშვნელოვანია, გათვალისწინებულია თუ არა ხელშეკრულებაში ეს შეთანხმება.

ეტაპობრივად განვიხილოთ მაგალითები. პირველ რიგში, განვიხილოთ თავისუფალი გრაფიკით გაცემული სესხის რამდენიმე შემთხვევა:

მაგალითების უკეთ განხილვის მიზნით, დაამუშავეთ ექსელის ფაილი სახელწოდებით „სესხის გრაფიკი“

1. განვიხილოთ შემდეგი შემთხვევა: ვიგულისხმოთ, რომ  2019 წლის 5 ინვარს X კომპანიამ 10 000 ლარის ოდენობის სესხი გასცა Y კომპანიაზე, წლიური 12%-ის სარგებლით. რა თანხები იქნება დაგროვილი თვის ბოლო რიცხვებისთვის, 31 იანვარს, 28 თებერვალs და 31 მარტისთვის? იხილეთ  „1 ცხრილი“.

პირველ რიგში გამოვიანგარიშოთ ერთი დღის პროცენტი, გამომდინარე იქიდან, რომ ყოველი თვეს სხვადასხვა ღდეების რაოდენობა გვაქვს. იანვარის და თებერვალის თვეებში განსხვავებული დღეების რაოდენობაა, შესაბამისად, სხვადასხვა თანხა აკუმულირდება პროცენტის სახით. ერთი დღის პროცენტი შემდეგნაირად დაითვლება – 12%/365=0,00033.

„D“ სვეტში მოცემულია სესხხის ძირი თანხა 10 000 ლარი.

“E” სვეტში გამოთვლილია დღეების რაოდენობა 05 იანვრიდა 31 იანვრის ჩათვლით – 26 დღე. 31 იანვრიდან 28 თებერვლის ჩათვლით 28 დღეა.  28 თებერვლიდან 31 მარტის ჩათვლით 31 დღეა.  31 იანვრისთვის პროცენტი გამოითვლება – 10 000*26*0,00033=85,48 ლარი. 31 იანვრიდან 28 თებერვლამდე – 10 000*28*0,00033=92,06 ლარი. 28 თებერვლიდან 31 მარტამდე – 10 000*31*0,00033=101,92 ლარი.

31 მარტისთვის, სულ დარიცხული პროცენტი იქნება – 279,45 ლარი.

2. განვიხილოთ 2-ე შემთხვევა: 2019 წლის 5 ინვარს X კომპანიამ, 10 000 ლარის ოდენობის სესხი გასცა Y კომპანიაზე, წლიური 12%-ის სარგებლით. ხელშეკრულების მიხედვით, პროცენტი არ გადაიხდება 2021 წლამდე. 2021 წლამდე მსესხებლისგან გამსესხებელზე დაბრუნებული თანხით იფარება ძირი თანხა. რა თანხები იქნება დაგროვილი დარიცხული პროცენტის სახით თვის ბოლო რიცხვებისთვის – 31 იანვარს, 28 თებერვალს და 31 მარტს? გვაქვს კიდევ ერთი მოცემულობა, მსესხებელმა 17 იანვარს დააბრუნა 1200 ლარი და 12 თებერვალს 2800 ლარი.  იხილეთ  „2 ცხრილი“.

ისევე როგორც წინა მაგალითში, გამოვიანგარიშოთ ერთი დღის პროცენტი – 12%/365=0,00033 დღეზე.

“B” სვეტში მოცემულია დაბრუნებული თანხები, „D“ სვეტში მოცემულია სესხის ძირი თანხა. პირველ ეტაპზე, უნდა გამოვთვალოთ 5-დან 17 იანვრამდე გამომუშავებული პროცენტი, რადგან ამ დღემდე არ იცველბა ძირი თანხა.   შემდეგ, 17 იანვრიდან – 31 იანვრამდე, რადგან 17 იანვარს იცვლება ძირი თანხა და 8 800 ლარამდე მცირდება.  5-დან 17 იანვრამდე იქნება – 10 000 ლარი*12 დღეზე * 0,00033 =39,45 ლარი. 17-დან 31 იანვრამდე იქნება 8 800 * 14 დღეზე * 0,00033 =40,50 ლარი. 5 იანვრიდან 31 იანვრამდე დარიცხული პროცენტი იქნება 39,45 + 40,50 = 79,96 ლარი. რა თანხის ოდენობა იქნება დარიცხული, ან რა ოდენობის იქნება მიღებული პროცენტი, რა იქნება საპროცენტო მოთხოვნა, რა თანხის მოთხოვნა იქნება სესხის ძირ თანხაზე 31 იანვრისთვის, 28 თებერვლისთვის და 31 მარტისთვის? ამ შეკითხვებს  სასურველია დამოუკიდებლად უპასუხოთ.

3. განვიხილოთ მესამე შემთხვევა: 2019 წლის 5 ინვარს X კომპანიამ 10 000 ლარის ოდენობის სესხი გასცა Y კომპანიაზე, წლიური 12%-ის სარგებლით. ხელშეკრულების მიხედვით, მსესხებლისგან გამსესხებელზე გადახდილი თანხიდან, ჯერ პროცენტი იფარება და შემდეგ ძირი თანხა. რა თანხები იქნება დარიცხული პროცენტის სახით თვის ბოლო რიცხვებისთვის – 31 იანვარს, 28 თებერვალს და 31 მარტს? თუ მსესხებელმა 17 იანვარს დაუბრუნა 1200 ლარი და 12 თებერვალს 2800 ლარი.  17 იანვარს დაბრუნებული თანხიდან ჯერ პროცენტი დაიფარება.

ვიცით, როგორ უნდა გამოვიანგარიშოთ ერთი დღის პროცენტი – 12%/365=0,00033 .  პირველ ეტაპზე, პროცენტი უნდა გამოვიანგარიშოთ – 17 იანვრამდე.

ამოხსნა.  თვალსაჩინოებისთვის იხილეთ „3 ცხრილი“.

განვიხილოთ ეტაპობრივად:

1 ეტაპი

რა თანხის ოდენობის იქნება დარიცხული ან მიღებული პროცენტი, რა იქნება საპროცენტო მოთხოვნა, რა თანხის მოთხოვნა იქნება სესხის ძირ თანხაზე – 31 იანვრისთვის, 28 თებერვლისთვის და 31 მარტისთვის? ამ შეკითხვას  სასურველია დამოუკიდებლად უპასუხოთ.

შემდგომში განვიხილავთ სესხის გაცემას გრაფიკით.

სესხის გრაფიკი

საგადასახადო კონსულტანტი, კონსულტაცია დაბეგვრასთან დაკავშირებით

1. საგადასახადო კონსულტაცია. როგორ მივიღოთ კონსულტაცია დაბეგვრასთან დაკავშირებით?

საგადასახადო კოდექსი იურიდიული დოკუმენტია და საგადასახადო კონსულტაციით დასავლეთის  ქვეყნებში მეტ წილად იურისტები არიან დაკავებული, ხოლო საქართველოში ამ საქმეს პროფესიონალი ბუღალტრები, ანუ აუდიტორები ითავსებენ. თუმცა, იშვიათად, აქაც შეხვდებით იურისტს, რომელიც მომხმარებელს საგადასახადო საკითხებში უწევს კონსულტაციას.

საგადასახადო კონსულტანტისგან  მიღებული კონსულტაცია  განსხვავდება იურიდიული და ფიზიკური პირებისთვის, აგრეთვე განსხვავებულია კონსულტაციის ფორმა  მცირე, საშუალო ან მსხვილი ბიზნესით დაკავებული პირებისთვის (კომპანიებისთვის).

ფიზიკურ პირებს კონსულატაცია  შემდეგ შემთხვევებში ესაჭიროებათ:

ფიზიკური პირი, რომლის პირადი ან ოჯახის შემოსავალი  წლიურად 40 000 ლარს სცდება, უნდა ინტერესდებოდეს, თუ როგორ იბეგრება ქონების გადასახადით, როგორ უნდა გამოთვალოს ქონების გადასახადის დასაბეგრი ბაზა. მანამდე კი, უნდა გაარკვიოს სხვადასხვა სახის შემოსავალიდან ან/და მიღებული (ან მისაღები)  კომპენსაციიდან,  რა ნაწილი  ჩაირთვება 40 000 ლარიანი ზღვრის დადგენისას.

პირები, რომლებსაც იჯარით ან ქირით აქვთ გაცემული ქონება, უნდა ინტერესდებოდნენ რა სახით იბეგრება ან ეკუთვნით თუ არა დაბეგვრასთან დაკავშირებული შეღავათი და როგორ უნდა ისარგებლონ აღნიშნულით. გავითვალისწინოთ, რომ იჯარა და ქირა შინაარსობლივად განსხვავდება ერთმანეთისგან. როდესაც პირი უძრავ ქონებას ყიდის, გასათვალისწინებელია რა სახის ნივთზეა საუბარი, მიწა, შენობა; კომერციული ფართია თუ საცხოვრებელი სახლი. დაბეგვრის მიზნებისთვის სასურველია არა მარტო რეალიზაციის დროს მიმართოს პირმა კონსულტანტს, არამედ მაშინ, როდესაც შეძენა, განვითარებას აპირებს, (მშენებლობა, რემონტი) ხოლო შემდეგ გადაყიდვას ან გაქირავებას. ყველა იმ საკითხის განხილვა, რითაც ფიზიკური პირები უნდა დაინტერესდნენ ფიზიკურად შეუძლებელია, მაგრამ შევეცდებით შეგახსენოთ ისეთი შემთხვევები, რომელებიც ხშირად ხორციელდება. მაგალითად:  სესხის გაცემა ან აღება, უძრავი ან მოძრავი ქონების რეალიზაცია. ისიც გასათვალისწინებელია, რომ მაღლა აღნიშნული საკითხები, არა მარტო საგადასახადო კოდექსს, არამედ სხვა საკანონმდებლო აქტებსაც უკავშირდება, რომლებიც დაბეგვრასთან დაკავშირებულ კონსულტაციას სცილდება და  უკავშირდება სამოქალაქო კოდექსის, მეწარმეთა შესახებ კანონის და ეროვნული ბანკის და სხვა საკანომდებლო აქტებს.

ხშირად, საკანონმდებლო დარღვევით, უცხოურ ვალუტაში ახდენენ ქონების რეალიზაციას. არსებობს კანონიერი გამოსავალი, რომელიც შემდეგში მდგომარეობს: გავყიდოთ აქტივი და მივიღოთ უცხოური ვალუტა (დოლარი ან ევრო) ნაკლები დანაკარგით და ამასთანავე, კანონის დაცვით.

ფიზიკური პირის დაბეგვრის საკითხებიდან ერთერთი საინტერესო და მრავლისმომცველია – არარეზიდენტი პირების დაბეგვრა. ამ შემთხვევაში ისიც კი საინტერესოა, თუ ვინ ითვლება რეზიდენტად და რა  სახის გადასახადებს იხდის გარკვეული ოპერაციების შესრულებისას.

არსებობს ასეთი აზრი, რომ ფიზიკური პირები, რეზიდენტი და არარეზიენტი, იბეგრებიან მხოლოდ საშემოსავლო და ქონების გადასახადით. ფიზიკური პირები, კომერციული ფართის რეალიზაციისას, იბეგრებიან დღგ-გადასახადით. ასე რომ, ყველა ეტაპზე სასურველია დაბეგვრის საკითხებზე მიიღოთ კონსულტაცია, ისევე, როგორც გადასახადების დეკლარირებაზე. სასურველია კონსულტაცია მანამდე მიიღოთ, ვიდრე ოპერაციის განხორციელებას შეუდგებით და არა დასრულების შემდეგ.

ახლა, რაც შეეხება დაბეგვრასთან დაკავშირებულ კონსულტაციას მათთვის, ვინც მცირე, საშუალო ან დიდი ბიზნესითაა დაკავებული.

მცირე ბიზნესით დაკავებული პირები სასურველია გაეცნონ შეღავათებს, რომლებსაც საგადასახადო კოდექსი ითვალისწინებს. ეს თემები ჩვენ მიერ განხილულია და განთავსებულია საიტზე სათაურით „საგადასახადო შეღავათები მცირე ბიზნესისთვის“. https://fsgroup.ge სტატიაში განხილულია სპეციალური დაბეგვრის რეჟიმები:

მიკრო ბიზნესის სტატუსი

მცირე ბიზნესის სტატუსი

ფიქსირებული გადასახადის გადამხდელი

გარდა სტატიაში განხილული თემებისა, პირი, რომელიც აღნიშნული დაბეგვრის რეჟიმს აირჩევს, უნდა გაეცნოს კანონით დასაშვებია, თუ არ იმ სფეროსთვის,   რომლის საქმიანობის დაწყებასაც ის აპირებს,  რომელი ფორმა უნდა გამოიყენოს რეგისტრაციისთვის, ესაჭიროება თუ არა ბუღალტრული ჩანაწერების წარმოება და რა მეთოდით უნდა განახორციელოს ეს საქმიანობა, რა ღონისძიებები უნდა განახორციელოს განვითარების ეტაპებზე, რადგან სხვადასხვა ეტაპზე – სხვადასხვა სახის მომსახურებაა საჭირო.

თუ არ გაქვთ სურვილი  წინასიტყვაობას გაეცნოთ, დაიწყეთ აბზაციდან რომელიც იწყება სიტყვა  „განხილვა“

წინასიტყვაობა – გამოქვეყნებულ ტექსტს აქვს შემდეგი მიზნები: დაეხმაროს  დამწყებ ბუღალტრებს მარაგების აღრიცხვის შესწავლაში. დაეხმაროს პირებს, რომლებიც ეხლა იწყებენ ბუღალტერის ან აუდიტორის პროფესიის დაუფლებას. “ACCA”-ის პროგრამის ტექსტის შინაარსის  უკეთ გარკვევაში დაეხმაროს მათ, ვისაც სურვილი აქვს  შეისწავლოს ეს პროგრამა.

ავტორი არ აცხადებს პრეტენზიას “ACCA”-ის სახელმძღვანელოს იდეალურად განხილვაზე. პირიქით ელოდება  მოთხოვნებს და დასაბუთებულ შენიშვნებს იმისათვის, რომ მარტივად იყოს ახსნილი, მარაგების აღრიცხვის შესწავლის მიმდევრობა. შემთხვევით არ არის შერჩეული მარაგების აღრიცხვის განხილვა. ამ საკითხზე ხშირად მოქმედ ბუღალტრებსაც უჩნდებათ შეკითხვები. დამწყებ ბუღალტრებს კი “ACCA”-ის სახელძღვანელოში სწავლების მიზნით არასრულად ახსნილი პერიოდული და უწყვეტი მეთოდი ერევათ ერთმანეთში. პირველ ეტაპზე განვიხილავთ  მხოლოდ უწყვეტი და პერიოდული აღრიცხვის მეთოდებს. არ განვიხილავთ თვითღირებულების განსაზღვრის მეთოდებს, როგორებიცაა ერთეულის ინდივიდუალური, ფიფო, საშუალო შეწონილი და ლიფო მეთოდი. მართალია ლიფო მეთოდი აკრძალულია, მაგრამ აუცილებელია შედარების მიზნით განხილვა. როგორც აღვნიშნეთ ამას შემდეგ ეტაპზე განვიხილავთ. აქვე გეტყვით, რომ ამ ეტაპზე  საკითხს არ განვიხილავთ საგადასახადო მიზნებისთვის.  საგადასახადო მიზნებისთვის აღვნიშნავთ მხოლოდ იმას, რომ მარაგების აღრიცხვის პერიოდული მეთოდი არ შეესაბამება საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით იმ პირთა მიმართ მოთხოვნებს, რომელთაც ბურალტერიის წარმოება ევალებათ.  პერიოდული მეთოდი განხილულია სასწავლო მიზნით და აგრეთვე  მეთოდებს შორის განსხვავების დასადგენად. მაგალითების ადვილად აღსაქმელად არ ვითვალისწინებთ დამატებული ღირებულების გადასახადს. აგრეთვე გამარტივების მიზნით მაგალითებში მოყვანილია მხოლოდ თანხობრივი გამოსახულება და არ არის განხილული რაოდენობრივი განზომილება.   რაოდენობრივი გამოსახულება აღწერილი იქნება თვითღირებულების მეთოდების განხილვის დროს.

განხილვა

არსებობს მარაგების აღრიცხვის ორი მეთოდი მუდმივი და პერიოდული.

პირველ რიგში განვიხილოთ მარაგების აღრიცხის პერიოდული  მეთოდი რადგან, ACCA F3 სახელმძღვანელოში მარაგებზე მოყვანილი მაგალითები ძირითადად ამ მეთოდის გამოყენებით არის  განხილული.

პერიოდული მეთოდის მათემატიკური გაანგარიშებები ასეთია:

მარაგების საწყისს ნაშთს + შეძენილი – საბოლოო = გაყიდულს  (გახარჯულს).

განვიხილოთ მაგალითები. მაგალითების უკეთ გააზრების მიზნით შეგიძლიათ ჩამოტვირთოთ ექსელის ცხრილი და თქვენ თვითონ შეადგინოთ „T“ ანგარიშები ბურალტრული ჩანაწერების მიხედვით:

მაგალითი 1

მაღაზიას სააღიცხვო პერიოდის დასაწყისში 0 ლარის ღირებულების მარაგის  ნაშთი ქონდა. შეიძინა 100 ლარის მარაგი და პერიოდის ბოლოს აღმოაჩინა  ნაშთი   0  ქონია. გაყიდვებმა შეადგინა 120 ლარი.  რა არის გაყიდული მარაგის თვითღირებულება? რამდენია საერთო მოგება?

ამოხსნა:

პასუხი: პერიოდის მარაგის ხარჯი იქნება 100 ლარის ოდენობის. მოგება 20 ლარი.

კომენტარი: ACCA სახელმძღვანელოში შემოსავლის 6110 და 7110 “ძირითადი მასალების დანახარჯები / შეძენა” მსგავსი ანგარიშის 7210 “გაყიდული/შეძენილი საქონელი” ნაცვლად გამოყენებულია მოგების ანგარიში 5330. ეს სასწავლო მიზნებისთვის ერთის მხრივ უფრო მარტივი ჩანს რადგან შემდგომ გადახურვა არ ჭირდება მოგების ანგარიშზე. მაგრამ შემდგომი გაურკვევლობის აღმოსაფხვრელად   ჩვენს მიერ წარმოდგენილი მაგალითის განვიხილვისას გამოვიყენებთ შემოსავლის, ხარჯის და კორექტირების ანგარიშს.

მაგალითი 2

მეორე სააღრიცხვო პერიოდში მარაგის საწყისი ნაშთი  0-ია, შეიძინა 150 ლარი ღირებულების და საბოლოო ნაშთი აღმოაჩნდა 30 ლარის ღირებულების, გაყიდვებმა 160 ლარი.  რა არის გაყიდული მარაგის თვითღირებულება? რამდენია საერთო მოგება?

ამოხსნა:

პასუხი: პერიოდის მარაგის ხარჯი  120 ლარია, მოგება 40 ლარი.

მაგალითი 3

მესამე სააღრიცხვო პერიოდში მარაგის საწყისი ნაშთი  30 ლარია, შეიძინა 160 ლარის ღირებულების და საბოლოო ნაშთი აღმოაჩდა 25 ლარის ღირებულების? გაყიდვებმა 190 ლარი შეადგინა. რა არის გაყიდული მარაგის თვითღირებულება? რამდენია საერთო მოგება?

ამოხსნა:

გავიაზროთ და შევადაროთ მაგალითები.  სასურველი იქნება ყურადღება მივაქციოთ შემდეგ საკითხებს:

პირველი მაგალითის ბუღალტრულ ჩანაწერებში „სასაქონლო მარაგების“ ანგარიში არ მოწილეობს, რადგან შეძენა და გაყიდული მარაგების რაოდენობა ემთხვევა ერთმანეთს. მეორე მაგალითში პირველისგან განსხვავებით კორექტირების ჩანაწერი წარმოებს და ერთის მხრივ შეძენასა და მიწოდებას შორის ბალანსი ყალიბდება და ამ ორს შორის სხვაობა თანხობრივად ემთხვევა მარაგების საბოლოო ნაშთს. მესამე მაგალითის საბუღატრო ჩანაწერებში მეორე მაგალითთან შედარებით საპირისპირო გატარებაა საბოლოო მარაგის და  მოწოდებული მარაგის თვითღირებულების დასაბალანსებლად. მესამე მაგალითში პერიოდის განმავლობაში შეძენილი უფრო ნაკლები  თანხისაა ვიდრე მიწოდებული საქონელი.

როდესაც გავიაზრებთ წარმოდგენილ მაგალითებს, შემდეგ შევადაროთ ACCA სახელმძღვანელოში მოცემულს. ბუღალტრული პრინციპებით ჩვენს მიერ განხილული მისაღებია, ხოლო  როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ ACCA-ის სახელმძღვანელოში წარმოდგენილია სწავლების მიზნით და  საწყისი ნაშთის აღრიცხვა ხორციელდება და შემდეგ გაორება რომ არ მოხდეს ისევ კომპენსირდება შემცირების ჩანაწერის გზით. ეს სააღრიცხვო მიზნებისთვის არასწორია, უფრო მეტიც დამწყები, ახალბედა ბუღალტრებისთვის გაურკვეველობებს იწვევს. ხშირად არის  ACCA „ფ3“ (“F3”) სახელმძღვანელო ჩაბარებული აქვთ და უჭირთ ვაკანსიაზე (გარე ტესტის) ჩაბარება.

განვიხილოთ მარაგების  მუდმივი აღრიცხვის მეთოდი.

განსხვავებული ფორმულით გამოითვლება მარაგების  პერიოდის ხარჯი: ამ შემთხვევაში გასული მარაგის თვითღირებულება დაიანგარიშება გასვლისთანავე.

განვიხილოთ იგივე მაგალითებით მუდმივი აღრიცხვის მეთოდით და შემდეგ შევადაროთ პერიოდულს:   

მაგალითი 1. ამოხსნა

მაგალითი 2. ამოხსნა

მაგალითი 3. ამოხსნა

შევადაროთ მეთოდები:

1. შეძენა უწყვეტ მეთოდში ჩაიწერება, როგორც საქონლის მიღება, პერიოდულში შეძენა ხარჯად აღიარდება და შემდეგ ხდება კორექტირება.

მარაგის მიღება პერიოდულ მეთოდში მხოლოდ კორექტირების დროს სრულდება, როცა შეძენა უფრო ნაკლებია მიწოდებული მარაგების ხარჯზე და ნაშთი სწორდება ამით. დააკვირდით და შეადარეთ პირველ ამოცანაში საერთოდ არ არის მარაგების მიღება აღრიცხული პერიოდულ მეთოდში, რადგან მარაგების შეძენა თანხობრივად ემთხვევა მიწოდების ხარჯს.

2. უწყვეტ მეთოდში ყოველი მიწოდებისას ხორციელდება მარაგის გასვლის და მიწოდების ხარჯად აღიარება. ჩვენ შემთხვევაში ჯამურად არის ჩანაწერი სწავლების მიზნით, ინფორმაციის ჯამური მონაცემების მიხედვით.
3. გადმოიწერეთ ექსელის ცხრილში აღრიცხული მაგალითები და შეადარეთ ერთმანეთს.
4. ორივე მეთოდი შეადარეთ ACCA-ის სახელმძღვანელოში მოყვანილ მაგალითებს, ამოხსნის მეთოდებს.

მარაგების აღრიცხვა

დღეიდან, უწყებათაშორისი საკოორდინაციო საბჭოს გადაწყვეტილებით, პირბადის ტარება სავალდებულო აღარ იქნება ღია სივრცეში. დახურულ სივრცეებში, საზოგადოებრივ ტრანსპორტსა და საზოგადოებრივი ტრანსპორტის გაჩერებებზე პირბადის ტარება სავალდებულო რჩება. გადაადგილების შეზღუდვა მოიხსნება 1 ივლისიდან. რესტორნები და გასართობი დაწესებულებები ე.წ. კომენდანტის საათის მოხსნის შემდეგ ღამის 12:00 საათამდე იმუშავებენ. დასაშვებია რესტორნების/ბარების/კაფეების, სპორტული დარბაზებისა და საცურაო აუზების ფუნქციონირება სასტუმროებსა და განთავსების მსგავს საშუალებებში მხოლოდ სასტუმროსა და განთავსების მსგავსი საშუალებების სტუმრებისთვის მომსახურების გაწევის მიზნით 05:00 საათიდან 00:00 საათამდე, ხოლო 00:00 საათიდან 05:00 საათამდე დასაშვებია მხოლოდ ნომერში მომსახურების სერვისი.
დასაშვებია კვების ობიექტების/რესტორნების/ბარების/კაფეების ფუნქციონირება როგორც გარე, ისე შიდა სივრცეში სტუმრის მიღების მიზნით 05:00 საათიდან 00:00 საათამდე, ასევე, მიტანის მომსახურებით (ე. წ. „დელივერი“ სერვისი) და პროდუქტის გატანით (ე. წ. „თეიქევეი“ და „დრაივი“).

რა უნდა გავითვალისწინოთ კრედიტის წინსწრებით დაფარვისას? რა დამატებითი ხარჯებია გათვალისწინებული წინსწრებით დაფარული სესხისთვის და როგორ უნდა ავირიდოთ დამატებითი ხარჯები?

სესხის წინსწრებით დაფარვა გარკვეულწილად ხელშეკრულების, უფრო კონკრეტულად კი სესხის დაფარვის გრაფიკის დარღვევაა. შესაძლოა ფიქრობდეთ, რომ სესხის ვადაზე ადრე დაბრუნება ხელსაყრელი უნდა იყოს ფინანსური ორგანიზაციისათვის, სინამდვილეში, ამ თანხის  ვადაზე ადრე მიღება მისთვის გარკვეულ ფინანსურ დანაკარგებთანაა დაკავშირებული, რადგან  დაგეგმილ სარგებელს ვეღარ იღებს. ამიტომ, ხშირად ხელშეკრულებაში, სესხის წინსწრებით დაფარვის შემთხვევაში, მსესხებლისთვის დაწესებულია ე.წ. პირგასამტეხლოს ანუ ჯარიმის გადახდის პირობა. ეს ის თანხაა, რაც შესაძლოა დაგაკისროთ ფინანსურმა ორგანიზაციამ მიმდინარე ანუ გადახდის დღემდე დარიცხული/გადასახდელი ხარჯების გარდა. თუმცა,  პირგასამტეხლოს მოცულობა კანონმდებლობითაა ლიმიტირებული და ფინანსური ორგანიზაციის შემთხვევაში, დამოკიდებულია სესხის ხელშეკრულების დასრულებამდე დარჩენილ ვადაზე.

• რა საკომისიო/პირგასამტეხლო შეიძლება დაეკისროს მომხმარებელს კრედიტის წინსწრებით დაფარვისას?
  ფინანსური ორგანიზაცია უფლებამოსილია მის მიერ გაცემული კრედიტის სრული ან ნაწილობრივი რეფინანსირების (ე.ი. სხვა ბანკიდან მიღებული სახსრებით დაფარვის დროს) ან მომხმარებლის საკუთარი სახსრებით წინსწრებით სრულად ან ნაწილობრივ დაფარვის შემთხვევაში მომხმარებელს დააკისროს საკომისიო/პირგასამტეხლო ან ნებისმიერი სახის საჯარიმო სანქცია, თანხის წინსწრებით დაფარვის მომენტისათვის ხელშეკრულების დარჩენილი ვადის მიხედვით, შემდეგი ოდენობით:

  თუ ხელშეკრულების დასრულებამდე დარჩენილია 6-იდან 12 თვემდე, კრედიტის ნარჩენ ძირ თანხაზე მიმართული თანხის არაუმეტეს 0,5%-ისა,
  2. თუ ხელშეკრულების დასრულებამდე დარჩენილია 12-იდან 24 თვემდე, კრედიტის ნარჩენ ძირ თანხაზე მიმართული თანხის არაუმეტეს 1%-ისა,
  3. თუ ხელშეკრულების დასრულებამდე დარჩენილია 24 თვეზე მეტი, კრედიტის ნარჩენ ძირ თანხაზე მიმართული თანხის არაუმეტეს 2%-ისა,

• საკომისიოს და/ან პირგასამტეხლოს მოთხოვნის უფლება ფინანსურ ორგანიზაციას არ აქვს, თუ:

1. ხელშეკრულების დასრულებამდე დარჩენილია 6 თვემდე პერიოდი;
2. კრედიტის რეფინანსირება მთლიანად ან ნაწილობრივ ხდება იმავე ფინანსური ორგანიზაციის მიერ გაცემული ახალი კრედიტით;
3. კრედიტის წინსწრებით დაფარვა ხდება ფინანსური ორგანიზაციის მოთხოვნით;
4. კრედიტის წინსწრებით დაფარვა ან რეფინანსირება ხდება ფინანსური ორგანიზაციის მხრიდან საკრედიტო ხელშეკრულებებში შესატან ცვლილებებზე მომხმარებლის და/ან, არსებობისას, თავდების/სოლიდარული თავდების/უზრუნველყოფის საგნის მესაკუთრის მხრიდან დაუთანხმებლობის მიზეზით; აღნიშნული მოთხოვნა არ ვრცელდება, თუ ფინანსური ორგანიზაციისგან დამოუკიდებელი მიზეზით გაუქმდა არსებული ინდექსი და ხდება ინდექსის ჩანაცვლება;

ე)  კრედიტი იფარება კრედიტის დაფარვის უზრუნველსაყოფად დადებული დაზღვევის ხელშეკრულების ფარგლებში;

ვ) წინსწრებით იფარება ოვერდრაფტი.

აღნიშნულიდან გამომდინარე, მნიშვნელოვანია ვადების კონტროლი, რათა თავიდან აირიდოთ მოსალოდნელი არასასურველი შედეგები.

თქვენ, უფლება გაქვთ, მოითხოვოთ და მიიღოთ ფინანსურ პროდუქტთან დაკავშირებული დეტალური და საჭირო ინფორმაცია და მიიღოთ პასუხი თქვენს ყველა შეკითხვაზე, რათა საბოლოოდ შეძლოთ, გონივრული გადაწყვეტილების მიღება. ასევე უფლება გაქვთ, ხელშეკრულების ხელმოწერამდე მოითხოვოთ ამ დოკუმენტის ნიმუში და გაეცნოთ მასში მოცემულ პირობებს დეტალურად. ყურადღება მიაქციოთ იმას, თუ როგორ არის განმარტებული ხელშეკრულებით 1 წელი, 1 თვე, რამდენი დღე იგულისხმება 1 სრული თვის გასვლად. პირობითად 12 იანვრს დადებული ხელშეკრულების ყოველი მომდევნო თვის 12 რიცხვი ითვლება თუ არა 1 სრული თვის გასვლად და ა.შ. რათა სესხის წინსწრებით, ვადაზე ადრე დაფარვისას წინასწარ იცოდეთ, ან მიიღოთ ზუსტი ინფორმაცია საკომისიოს/პირგასამტეხლოს თაობაზე.

იმ შემთხვევაში, თუ ფინანსური ორგანიზაციის მიმართ გექნებათ რაიმე სახის პრეტენზია, შეგიძლიათ, დააფიქსიროთ ნებისმიერი ფორმით, იქნება ეს ზეპირსიტყვიერი თუ წერილობითი ფორმა, რათა მიღებული პასუხის შესაბამისად მოხდეს პრობლემის დროული მოგვარება.

სტატია შექმნილია, საქართველოს ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის  2021 წლის 9 მარტის ბრძანება №32/04 საფუძველზე, https://matsne.gov.ge/ka/document/view/5117792?publication=0  რომელიც არეგულირებს, ფინანსური ორგანიზაციების მიერ მომსახურების გაწევისას მომხმარებელთა უფლებების დაცვის წესებს.

თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიამ პარლამენტს „სამშენებლო ამნისტიის შესახებ“ კანონპროექტი წარუდგინა. საკანონმდებლო პაკეტი, რომელიც სამშენებლო ამნისტიას შეეხება, გარკვეულ დარღვევებზე სისხლის სამართლებრივი პასუხისმგებლობის დაკისრებას მოითხოვს.

ამნისტია შეეხება ყველა ტიპის მშენებლობას, პირველიდან მეხუთე კლასის ჩათვლით, რომელიც ნაწარმოებია მშენებლობის ნებართვის საფუძველზე და მშენებლობა დასრულებულია 2020 წლის 18 აგვისტომდე. თუ დარღვეულია K1, K2, K3 პარამეტრი, ექსტერიერი ან ინტერიერი, მიჯნის ზონა, განაშენიანების რეგულირების ხაზები, განაშენიანების სიმაღლის რეგულირების ხაზები, ფუნქციური ზონა, ავტოსადგომების რაოდენობა ან პროექტის კონსტრუქციული ნაწილი, თუმცა მათი უსაფრთხოება დადასტურებულია აკრედიტებული ექსპერტის მიერ, ყველა ზემოთჩამოთვლილი დარღვევა ჩაითვლება საპატიოდ და ჩამოიწერება დარღვევებიდან გამომდინარე დაკისრებული ჯარიმები“.

როგორც თბილისის მერი განმარტავს, მოქმედი კანონმდებლობა არ იძლეოდა სრულფასოვანი და ეფექტური ზედამხედველობის და დარღვევებზე სათანადო რეაგირების საშუალებას.

აღნიშნულ საკანონმდებლო პაკეტში, ამნისტიის გარდა, გაწერილია მთელი რიგი პრევენციული ღონისძიებები. მათ შორის, ისიც, რომ მუნიციპალიტეტის მოთხოვნით, მშენებლობის ხელმეორედ შეუჩერებლობა, სისხლისსამართლებრივ პასუხისმგებლობას გამოიწვევს.

ხაზი უნდა გაესვას იმ გარემოებას, რომ ამ შენობა-ნაგებობების მესაკუთრეებს დღეს წარმოადგენს თბილისის მოსახლეობა. რადგან მოქმედი კანონმდებლობა არ იძლეოდა სრულფასოვანი და ეფექტური ზედამხედველობის და დარღვევებზე სათანადო რეაგირების საშუალებას, თბილისში ჩვენ მივიღეთ ასეულობით დასრულებული მშენებლობა, რომელიც განხორციელდა სხვადასხვა დარღვევებით და დღეს ამ ობიექტების მესაკუთრეებს წარმოადგენენ სწორედ თბილისელები.

ჩვენ მიერ პარლამენტისთვის შეთავაზებული საკანონდებლო პაკეტი არ ითვალისწინებს მხოლოდ ამნისტიას და პატიებას, არამედ აყალიბებს მთელ რიგ პრევენციულ ღონისძიებებს, მომავალში ამგვარი დარღვევების თავიდან არიდების მიზნით.

მომავალში ამგვარი დარღვევების თავიდან არიდების მიზნით, რათა 5-10 წლის შემდეგ, კვლავ არ დავდგეთ მსგავსი რეალობის წინაშე.

როგორც მოგეხსენებათ, რამდენიმე წლის წინ გავზარდეთ სამშენებლო დარღვევებზე ჯარიმების რაოდენობა. რა თქმა უნდა, ამას ჰქონდა გარკვეული ეფექტი, მაგრამ ფაქტია, რომ ვდგავართ სამშენებლო კომპანიების მხრიდან შეგნებული და მიზანმიმართული დარღვევებისა და მათგან გამოწვეული პრობლემების პირისპირ და სწორედ ამიტომ შემოგვაქვს სისხლის სამართლებრივი პასუხისმგებლობა. კერძოდ, მუნიციპალიტეტის მოთხოვნით, მშენებლობის ხელმეორედ შეუჩერებლობა გამოიწვევს სისხლის სამართლებრივ პასუხისმგებლობას. პირველ შემთხვევაში იქნება ჯარიმა, გადავახდევინებთ ჯარიმას თუ არასწორად ხორციელდება მშენებლობა, თუ მეორედ არ იქნება გამოსწორებული გადავა სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობაში“, -განაცხადა კახა კალაძემ და დასძინა, რომ კანონში ცვლილება ითვალისწინებს ჯერ კიდევ ექსპლუატაციაში მიუღებელი შენობა-ნაგებობის ელექტროენერგიით და ბუნებრივი გაზით მომარაგების აკრძალვას.

„საკანონდებლო პაკეტის მესამე ნაწილი ეხება შენობა–ნაგებობების ექსპლუატაციაში შესვლის საკითხს. როგორც მოგეხსენებათ, დღეს, 2009 წელს შეტანილი ცვლილებებიდან გამომდინარე, დაშვებულია შენობა–ნაგებობების გამოყენება და მასში ცხოვრება, მის ექსპლუატაციაში მიღებამდე.

ექსპლუატაციაში მიღება ნიშნავს შენობა–ნაგებობის სამშენებლო ნებართვასთან და პროექტთან შესაბამისობის დადგენას. დღეს არსებული საკანონდებლო პრაქტიკიდან გამომდინარე, ადამიანები ცხოვრობენ ისეთ შენობებში, რომლებიც ჯერ კიდევ არ არის ექსპლუატაციაში მიღებული.

იმისთვის, რომ შეიცვალოს დამკვიდრებული პრაქტიკა და თავად სამშენებლო კომპანიებს ჰქონდეთ ინტერესი, აწარმოონ მშენებლობა სამშენებლო ნორმების და მშენებლობის ნებართვის შესაბამისად და შენობა შევიდეს ექსპლუატაციაში, კანონში ცვლილება ითვალისწინებს ჯერ კიდევ ექსპლუატაციაში მიუღებელი შენობა–ნაგებობის ელექტროენერგიით და ბუნებრივი გაზით მომარაგების აკრძალვას.

გვაქვს ასეთი რეალობა: სრულდება მშენებლობა ისე, რომ მშენებელი ექსპლუატაციაში მიღების გარეშეც ახერხებს რეალიზაციას და აღარავის არ აქვს ინტერესი შენობა ექსპლუატაციაში შევიდეს. მშენებელი იღებს თავის შემოსავალს და ტოვებს ობიექტს. არ აინტერესებს კორპუსი შევა თუ არა ექსპლუატაციაში, შემდეგ იქ მცხოვრები ადამიანები დარბიან რომ ეს საცხოვრებელი სწრაფად შევიდეს ექსპლუატაციაში“, – განაცხადა თბილისის მერმა.

დედაქალაქის მერი იმედოვნებს, რომ აღნიშნულ კანონპროექტს პარლამენტის მხრიდან მხარდაჭერა ექნება.

საქართველოში პერსონალურ მონაცემთა დაცვა განსაკუთრებით აქტუალური გახდა 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონის ,,პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ’’ მიღების შემდეგ, თუმცა 2013 წლამდე არ არსებობდა ორგანო, რომელიც უზრუნველყოფდა კანონის შესრულებაზე ზედამხედველობას, დარღვევების პრევენციასა და მათ აღმოფხვრას. დღეს, ასეთ ორგანოს წარმოადგენს   სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახური, რომელსაც ევალება პერსონალურ მონაცემთა დამუშავების კანონიერების კონტროლი და რომელსაც შეგიძლიათ მიმართოთ პერსონალური მონაცემების უკანონოდ დამუშავების შემთხვევაში.

საქართველოს კანონი ,,პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ’’ განმარტებით, პერსონალური მონაცემი (შემდგომ − მონაცემი) − არის ნებისმიერი ინფორმაცია, რომელიც უკავშირდება იდენტიფიცირებულ ან იდენტიფიცირებად ფიზიკურ პირს. პირი იდენტიფიცირებადია, როდესაც შესაძლებელია მისი იდენტიფიცირება პირდაპირ ან არაპირდაპირ, კერძოდ, საიდენტიფიკაციო ნომრით ან პირის მახასიათებელი ფიზიკური, ფიზიოლოგიური, ფსიქოლოგიური, ეკონომიკური, კულტურული ან სოციალური ნიშნებით ; ანუ ნებისმიერი ინფორმაცია,რომლითაც  შესაძლებელია, პირის ვინაობაის დადგენა,  ან შესაძლებელია მასზე გარკვეული ინფორმაციის მოძიება.

როგორ დავიცვათ ჩვენი პერსონალური ინფორმაცია ?

განვიხილოთ პირადობის მოწმობის მაგალითზე. პირადობის მოწმობა თქვენი ვინაობის დამადასტურებელი ძირითადი დოკუმენტია ის უნიკალური იდენტიფიკატორია და იძლევა სხვა პირთაგან გამორჩევის შესაძლებლობას. ვინაიდან თქვენი პირადი ნომრისა და პირადობის მოწმობაში მითითებული სხვა პერსონალური მონაცემების უკანონოდ გამოყენების მრავალი რისკი არსებობს, საჭიროა გაუფრთხილდეთ მათ და დაიცვათ ისინი მესამე პირთაგან.

• ნუ გაუმჟღავნებთ თქვენს პერსონალურ მონაცემებს მესამე პირებს, მათ შორის, ინტერნეტ გვერდების მეშვეობით;
• თუ ითხოვენ თქვენი პერსონალური მონაცემების გაზიარებას, დაინტერესდით ვის მიერ და რა მიზნით მოხდება მათი გამოყენება;
• უყურადღებოდ ნუ დატოვებთ თქვენს საიდენტიფიკაციო დოკუმენტებს და მათ ასლებს;
• გამოყენების შემდგომ, გაანადგურეთ საიდენტიფიკაციო დოკუმენტების ასლები;
• საიდენტიფიკაციო დოკუმენტი შეინახეთ უსაფრთხო და დაცულ ადგილას;
• ნუ დატოვებთ თქვენს საიდენტიფიკაციო დოკუმენტებს ქმედების განხორციელების, მაგალითად, ნივთის დაბრუნების სანაცვლოდ;
• ონლაინ მომსახურების გამოყენებისას შეამოწმეთ გვერდების საიმედოობა და შეიყვანეთ თქვენი პერსონალური მონაცემები მხოლოდ უსაფრთხო საიტებზე;

თქვენი პერსონალური მონაცემების დაცვის მიზნით უფლება გაქვთ :

• მოითხოვოთ ინფორმაცია, თუ რა მიზნით და საფუძვლით ითხოვენ თქვენს პერსონალურ მონაცემებს;
• მოითხოვოთ ინფორმაცია, რამდენად აუცილებელია მომსახურების გაწევისთვის თქვენი პერსონალური მონაცემების მიწოდება;
• მოითხოვოთ ინფორმაცია იმის შესახებ გადაეცემა თუ არა თქვენი პერსონალური მონაცემები მესამე პირებს;
• მოითხოვოთ დოკუმენტში შეცდომით დაფიქსირებული ან მოძველებული პერსონალური მონაცემის გასწორება და განახლება;
• მოითხოვოთ უსაფუძვლოდ მოპოვებული პერსონალური მონაცემების წაშლა ან/და განადგურება;
• უკან გაითხოვოთ თქვენი პერსონალური მონაცემების დამუშავებაზე გაცემული თანხმობა.

,,პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ’’ კანონით, მონაცემთა გათვალისწინებული საფუძვლების გარეშე დამუშავება გამოიწვევს გაფრთხილებას ან დაჯარიმებას.

შრომის კოდექსის საფუძველზე, 1 მარტიდან, საქართველოში მოქმედ ყველა დამსაქმებელს, თანამშრომლების მიერ შესრულებული სამუშაო საათების ზუსტი აღრიცხვა მოუწევთ. ჯანმრთელობის დაცვის და შრომის მინისტრის ბრძანებით, განისაზღვრა “ტაბელის” ცხრილი, სადაც კომპანიის დასაქმებულების მიერ შესრულებული სამუშაო საათები და მათი გაცდენები უნდა აღირიცხოს. სამუშაო დროის აღრიცხვის ფორმაში ინფორმაცია აისახება ერთჯერადად, ყოველი თვის ბოლოს ან/და პერიოდულად, მთელი თვის განმავლობაში. სამუშაო დროის აღრიცხვის ფორმა, როგორც ყოველთვიური დოკუმენტი, საბოლოო წერილობითი ან/და ელექტრონული დოკუმენტის სახით შევსებული და ხელმოწერილი 1 წლის განმავლობაში ინახება დამსაქმებელთან ან მის მიერ განსაზღვრულ სტრუქტურულ ქვედანაყოფში/პირთან.

რა მონაცემები მიეთითება სამუშაო დროის აღრიცხვის ფორმის შევსებისას:

ა) გრაფაში „ორგანიზაციის დასახელება“– ორგანიზაციის/დაწესებულების სრული დასახელება;

ბ) გრაფაში „სტრუქტურული ერთეული“ – ორგანიზაციის სტრუქტურული ერთეულის/ დანაყოფის/ქვედანაყოფის, როგორიცაა დეპარტამენტი, სამსახური, სამმართველო და ა.შ. სრული დასახელება (ასეთის არსებობის შემთხვევაში);

გ) გრაფაში „შედგენის თარიღი“ – პასუხისმგებელი პირის მიერ სამუშაო დროის აღიცხვის ფორმის შედგენის თარიღი;

დ) გრაფაში „საანგარიშო პერიოდი (-დან, -მდე)“ – საანგარიშო პერიოდის დაწყებისა და დასრულების თარიღები;

ე) გრაფაში „საიდენტიფიკაციო კოდი“ – საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად მინიჭებული უნიკალური და მუდმივი საიდენტიფიკაციო ნომერი;

ვ) გრაფაში 1 – რიგითი ნომერი;

ზ) გრაფაში 2 – დასაქმებულის გვარი, სახელი, თანამდებობა (სპეციალობა, პროფესია);

თ) გრაფაში 3 – პირადი ნომერი ან ტაბელის ნომერი, ასეთის არსებობის შემთხვევაში;

ი) გრაფებში 4 და 6 – საანგარიშო პერიოდში/თვის განმავლობაში აღნიშვნები სამუშაოზე გამოცხადების/არგამოცხადების შესახებ თარიღების მიხედვით შესაბამისად თვის პირველ და მეორე ნახევარში;

კ) გრაფებში  5 და 7 – შესაბამისი თვის პირველ და მეორე ნახევარში ნამუშევარი საათების ჯამი;

ლ) გრაფაში 8 – თვის განმავლობაში ნამუშევარ დღეთა ჯამური რაოდენობა;

მ) გრაფაში 9 – თვის განმავლობაში ნამუშევარი საათების ჯამური რაოდენობა;

ნ) გრაფაში 10 – თვის განმავლობაში ზეგანაკვეთურად ნამუშევარი საათების ჯამური რაოდენობა;

ო) გრაფაში 11 – თვის განმავლობაში ღამით (22.00-დან 6.00-მდე პერიოდი) ნამუშევარი საათების ჯამური რაოდენობა;

პ) გრაფაში 12 – თვის განმავლობაში დასვენების, უქმე დღეებში ნამუშევარი საათების ჯამური რაოდენობა;

ჟ) გრაფაში 13 – თვის განმავლობაში სხვა 10-12 გრაფებისგან განსხვავებული, მათ შორის დისტანციურად ნამუშევარი საათების ჯამური რაოდენობა;

რ) გრაფაში 14 – თვის განმავლობაში დროებითი შრომისუუნარობის პერიოდის დღეთა ჯამური რაოდენობა, მათ შორის ორსულობისა და მშობიარობის გამო შვებულების (საავადმყოფო ფურცელზე ყოფნის) პერიოდი;

ს) გრაფაში 15 – თვის განმავლობაში ანაზღაურებად შვებულებაში ყოფნის დღეთა ჯამური რაოდენობა, მათ შორის, ბავშვის მოვლის გამო ანაზღაურებადი შვებულების პერიოდი;

ტ) გრაფაში 16 – ანაზღაურების გარეშე შვებულებაში ყოფნის დღეთა ჯამური რაოდენობა, მათ შორის, ბავშვის მოვლის გამო ანაზღაურების გარეშე შვებულების პერიოდი;

უ) გრაფაში 17 – თვის განმავლობაში სხვა 14-16 გრაფებისგან განსხვავებული გაცდენილი დღეების/საათების ჯამური რაოდენობა;

ფ) გრაფაში 18 – თვის განმავლობაში დასვენების, უქმე დღეების ჯამური რაოდენობა;

ქ) გრაფაში „პასუხისმგებელი პირი“ – დამსაქმებლის მიერ განსაზღვრული სამუშაო დროის აღრიცხვის ფორმის წარმოებაზე/შევსებაზე პასუხისმგებელი პირის თანამდებობა და ხელმოწერა;

ღ) გრაფაში „ორგანიზაციის/სტრუქტურული ქვედანაყოფის ხელმძღვანელი“ – ორგანიზაციის/სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელის თანამდებობა, ხელმოწერა და თარიღი.

2. იმ შეთხვევაში, თუ ორგანიზაციის/სტუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი და შევსებაზე პასუხისმგებელი პირი ერთი და იგივე პირია, სამუშაო დროის აღრიცხვის ფორმა დასტურდება ორგანიზაციის/სტუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელის ხელმოწერით.

დეტალური ინფორმაცის შეგიძლიათ იხილოთ ბმულზე :

https://matsne.gov.ge/ka/document/view/5099344?publication=0&fbclid=IwAR1bijVmyZ4g9svxEmBx_EHhHsftrXMSMwxrth-4QuNcDFnLAf6cl2hcqKQ

04.02.2021 რა შეზღუდვები იხსნება და რა რჩება ძალაში – მთავრობის
გადაწყვეტილებები სრულად
მთავრობის გადაწყვეტილებით, შეზღუდვების ეტაპობრივი მოხსნის გეგმა ასეთია:

8 თებერვლიდან – თბილისში, ქუთაისში და რუსთავში –  მუნიციპალური ტრანსპორტი –
მეტრო, ავტობუსი და სამარშრუტო მიკორტაქსებიც –  ამოქმედდება.
8 თებერვლიდან – მთელი საქართველოს მასშტაბით ამოქმედდება ბაზრობები;
15 თებერვლიდან – თბილისში, ქუთაისსა და რუსთავში სკოლის მოსწავლეები სწავლას
საკლასო ოთახებში გააგრძელებენ;
15 თებერვლიდან – ამოქმედდება კვების ობიექტების, რესტორნების ღია სივრცეები.
მიუხედავად გასხნის გადაწყვეტილებებისა, შეზღუდვები შენარჩუნდება შაბათ-კვირას.
მთავრობა კვლავ ძალაში ტოვებს ე.წ. კომენდანტის საათს 21:00 საათიდან 05:00
საათამდე; დახურული რჩება მთის კურორტები, უმაღლესი სასწავლებლები და
საქალაქთაშორისო ტრანსპორტით გადაადგილება.

2021 წლის 1 თებერვლიდან, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის მე-12 მუხლის შესაბამისად განსაზღვრული დამქირავებელი, ვალდებულია დაქირავებულ პირთა შესახებ ინფორმაცია ასახოს „დაქირავებულ პირთა რეესტრში“, რომელსაც აწარმოებს შემოსავლების სამსახური. დაქირავებულ პირთა შესახებ ინფორმაცია შემოსავლების სამსახურს წარედგინება ელექტრონულად, შრომითი ურთიერთობის დაწყებამდე/შეწყვეტამდე/შეჩერებამდე, შემოსავლების სამსახურის ვებგვერდის ( https://www.rs.ge/ ) მეშვეობით.

დაქირავებულ პირთა რეესტრში“ აისახება დაქირავებულ პირთა შესახებ შემდეგი სახის ინფორმაცია:

• დაქირავებული პირის პირადი ნომერი, სახელი და გვარი, სქესი, მოქალაქეობა, დაბადების თარიღი, მობილური ტელეფონის ნომერი;
• სამუშაო განაკვეთი;
• სტატუსი – აქტიური, შეჩერებული, შეწყვეტილი;
• სტატუსის შეწყვეტის/შეჩერების თარიღი;
• აქტიური სტატუსი ენიჭება დაქირავებულ პირს, რომელიც შრომითი ხელშეკრულების საფუძველზე ასრულებს ხელშეკრულებით ნაკისრ ვალდებულებას;
• შეჩერებული სტატუსი ენიჭება დაქირავებულ პირს, რომელიც დროებით ვერ ასრულებს ხელშეკრულებით ნაკისრ ვალდებულებას, რაც არ იწვევს შრომითი ურთიერთობების შეწყვეტას;
• შეწყვეტილი სტატუსი ენიჭება დაქირავებულ პირს, რომელთანაც შეწყდა შრომითი ხელშეკრულება.

მონაცემების ცვლილებისას დამქირავებელი ვალდებულია შესაბამისი ცვლილებები 2 კალენდარული დღის ვადაში ასახოს „დაქირავებულ პირთა რეესტრში.

2021 წლის 1 მარტამდე დამქირავებელი ვალდებულია „დაქირავებულ პირთა რეესტრში“ ელექტრონულად ასახოს 2021 წლის 1 თებერვლის მდგომარეობით  აქტიური და შეჩერებული სტატუსის მქონე დაქირავებული პირების შესახებ ინფორმაცია.

,,დაქირავებულ პირთა რეესტრში”, არასწორი ინფორმაციის შეტანა იწვევს საქართველოს საგადასახადო კოდექსით დადგენილ პასუხისმგებლობას (სსკ-ის 291 მუხლი)